ThuốcVN.Blogspot.com

Hay còn gọi kim ngân hoa, là cây leo bằng thân quấn, cành non có lớp lông bao phủ gồm lông đơn, ngắn, sau nhẵn, màu hơi đỏ có vân.

Lá mọc đối, cuống lá dài 5-6mm có lông, phiến lá hơi dày, hình mũi mác - trái xoan, dài 4-7cm, rộng 2-3cm tròn ở gốc, nhọn ở đầu, nhẵn, trừ ở mặt dưới trên các gân.

Cụm hoa mọc ở kẽ các lá tận cùng, cuống hoa có lông, dài 6-22mm, lá bắc giống các lá con hình mũi mác, có cuống dài 15-25mm; lá bắc con tròn, dài 1,5mm, lông thưa ở mép; đài có 5 phiến hình mũi mác, mảnh, dài 1-1,5mm, đôi khi không bằng nhau, có lông; tràng màu trắng sau chuyển màu vàng có lông mịn và lông tuyến ở ngoài, thơm, ống tràng dài 18-20mm, môi dài 15-18mm; 5 nhị thò ra ngoài, đính ở họng tràng; chỉ nhị nhẵn, bao phấn hình mũi mác đính lưng; bầu nhẵn. Quả hình cầu màu đen.

Bộ phận dùng tốt nhất là hoa. Khi hoa sắp nở hay chớm nở, hái về, nhặt bỏ tạp chất, phơi trong râm mát hoặc sấy nhẹ đến khô. Tuy bộ phận dùng là hoa sắp nở, nhưng thường lẫn tới 10% hoa đã nở.

Nụ hoa hình gậy, hơi cong, dài 2-5cm, đường kính đạt tới 5mm. Mặt ngoài màu vàng tới vàng nâu, phủ đầy lông ngắn. Mùi thơm nhẹ, vị đắng. Cành lá cũng được dùng với công dụng tương tự, nhưng liều lượng cao hơn.

Bảo quản: Hoa kim ngân dễ hút ẩm, dễ mốc biến màu, mất hương vị, nên phải để nơi khô ráo, tránh ẩm.

Theo y học cổ truyền: Hoa kim ngân có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, không độc, vào 4 kinh tâm, phế, vị và tỳ, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát khuẩn.

Chú ý: Một số người uống kim ngân bị tiêu chảy, chỉ cần giảm liều hoặc ngừng uống là hết.

Những người tì vị hư hàn, hoặc mồ hôi ra nhiều không nên dùng. Kim ngân được dùng chữa các bệnh sau:

Chữa mẩn ngứa, dị ứng: Kim ngân hoa 20g, huyền sâm 10g, sinh địa 8g, thổ phục linh 6g, liên kiều 10g, hoàng đằng 8g, mạch môn 8g, quyết minh tử (sao) 6g. Cách dùng: cho 800ml nước sắc còn 200ml nước, uống ngày 1 thang, chia làm 3 lần.

Chữa mụn nhọt: Hoa kim ngân 6g, cam thảo 3g, nước 200ml, sắc còn 100ml chia 2 hay 3 lần uống trong ngày

Ngân kiều tán (bài thuốc kinh nghiệm) chữa mụn nhọt, sốt, cảm: Hoa kim ngân 40g, liên kiều 40g, kinh giới tuệ 16g, cát cánh 24g, đạm đậu sị 20g, bạc hà 24g, ngưu bàng tử 24g, trúc diệp 16g. Tất cả sấy khô tán bột. Có thể làm thành viên. Ngày uống 1-2 lần, mỗi lần 12g.

Chữa cảm cúm: Kim ngân 4g, tía tô 3g, kinh giới 3g, cam thảo đất 3g, cúc tần hay sài hồ nam 3g, mạn kinh 2g, gừng 3 lát. Tất cả dùng lá phơi khô, sắc uống.

Chữa sởi

Bài 1: Hoa kim ngân 30g, cỏ ban (cây nọc sởi) 30g. Dùng tươi, giã nhỏ, cho 50ml nước đã chín, gạn lấy nước, đun cách thủy hoặc hấp cơm, ngày uống 2 lần.

Bài 2: Hoa kim ngân 16g, ké đầu ngựa 3g, sinh địa 8g, huyền sâm 10g, kinh giới 4g. Cho 600ml nước, sắc còn 100ml. Uống ngày 1 thang, chia hai lần.

Chữa sốt xuất huyết thể nhẹ (độ 1 và 2): Cỏ nhọ nồi 20g, kim ngân hoa 12g, rễ cỏ tranh 20g, cối xay (sao vàng) 8g, sài đất 20g, hạ khô thảo 12g, hoa hòe (sao vàng) 10g, gừng tươi 3 lát.

Cách dùng: Cho 600ml nước sạch, đun sôi 30 phút, để ấm uống ngày 3

Sức Khoẻ & Đời Sống