ThuốcVN.Blogspot.com

Lạm dụng thuốc trụ sinh, một nguy cơ của thế giới
Sunday, December 27, 2009




Hình bên: Bệnh nhân Oswaldo Juarez trong bệnh viện, trong tấm hình chụp hồi Tháng Sáu. Ông Juarez bị chứng bệnh lao kháng thuốc với phương pháp điều trị hiện hành. Ông Juarez là một trong hai trường hợp được biết trên thế giới với loại bệnh lao của mình. (Hình: AP Photo/Lynne Sladky)



Bệnh lao kháng thuốc hiếm thấy, lầnđầuxuất hiện tại Hoa Kỳ



LANTANA, Florida (AP) - Các chỉ dấu khởi đầu là những cơn ho kéo dài không dứt. Sau đó là các cơn sốt. Và trong một lần bị ho dữ dội vào lúc 4 giờ sáng, Oswaldo Juarez, 19 tuổi, người Peru, sang Hoa Kỳ học tiếng Anh, cảm thấy có gì đó đang dâng lên trong cổ họng. Anh chạy vội ra bồn rửa mặt và nôn ra một đống máu.

Mình chắc chết, Juarez tự nhủ, “bởi vì khi ho ra máu là tệ hại lắm rồi.”

Ðiều đó đúng là tệ hại, nhưng không chỉ cho cá nhân Juarez.

Các bác sĩ cho hay các trận ho kéo dài của Juarez là chỉ dấu của điều mà họ vừa lo ngại vừa trông đợi từ nhiều năm nay, đó là trường hợp đầu tiên của một hình thức bệnh lao dễ lây lan, tấn công mạnh và có khả năng chống lại hầu như tất cả các loại thuốc trị ho lao.

Loại bệnh lao của Juarez, được gọi là loại lao phổi chống thuốc tối đa (extremely drug-resistant XXDR TB), chưa hề thấy ở Hoa Kỳ trước đây, theo Bác Sĩ David Ashkin, một trong những chuyên gia hàng đầu tại Hoa Kỳ về bệnh lao. XXDR TB rất hiếm thấy đến nỗi người ta tin rằng chỉ có vài người nữa trên thế giới là mắc bệnh này.

“Anh ta đúng là người mang loại bệnh lao của tương lai,” Bác Sĩ Ashkin nói. “Ðây là loại lao mới mà người ta ít khi nói đến. Ðây là loại mà chúng tôi rất sợ vì không biết chắc là sẽ chữa trị ra sao.”

Bốn mươi năm trước đây, thế giới tưởng đã có cách trị lao phổi và bất cứ bệnh truyền nhiễm nào khác qua loại thuốc mới là trụ sinh (antibiotics). Nhưng ngày nay tất cả các bệnh truyền nhiễm ghê gớm hàng đầu trên quả đất này, kể cả lao phổi, sốt rét và HIV đều thay đổi cấu trúc của chúng ở mức nhanh chóng đáng sợ, vì người ta dùng quá nhiều cũng như dùng sai mục đích của loại thuốc thần diệu có khả năng cứu chữa này.

Nếu thuốc men là giải pháp con người tìm ra để đối phó với các loại bệnh nguy hiểm, vấn đề từ các loại thuốc này cũng do con người tạo ra. Ở khắp nơi trên thế giới, từ Phi Châu sang đến Á Châu, các loại bệnh tật không thuốc nào chữa được đã thấy xuất hiện vì người dân nghèo tự đi mua thuốc hay được kê toa thuốc mà không được theo dõi kỹ càng, đưa đến tình trạng “lờn thuốc.”

Loại bệnh lao của Juarez làm các bác sĩ ngạc nhiên. Anh ta chưa hề mắc bệnh này trước đó. Anh nhiễm bệnh ở đâu? Anh có lây cho ai chưa? Vi trùng lao phổi có thể sống trong không khí nhiều giờ đồng hồ, nhất là những nơi chật chội, ít ánh sáng hay khí trời thoáng đãng. Do đó, mỗi lần Juarez ho, hắt hơi, cười hoặc nói, anh ta có thể truyền vi trùng chết người này sang kẻ khác.

Bệnh lao đơn giản rất dễ điều trị, chỉ cần khoảng $10 tiền thuốc uống từ sáu đến chín tháng. Nhưng nếu bỏ dở nửa chừng, con vi trùng sẽ chiến đấu chống lại và biến thể thành một loại khác khó trị hơn. Người ta có thể tốn tới $100,000 để trị các loại lờn thuốc kiểu này từ thấp đến cao là “multi-drug resistant (MDR)”, “extensive drug-resistant (XDR)” và ghê gớm hơn nữa là XXDR.

Các bác sĩ sau cùng kiếm ra loại lao phổi mà Juarez mắc phải có nguồn gốc ở Trung Quốc và Peru nhưng đã nhiều biến thể. Anh là người thứ nhì được biết tới trên thế giới là mắc loại bệnh lao này. Các bác sĩ lo ngại rằng đây là loại dễ biến đổi, dễ lây lan và dễ trở thành bất trị.

Có khoảng 60 triệu người thăm viếng Hoa Kỳ mỗi năm và phần lớn đều không cần phải thử lao phổi trước khi đến. Chỉ có người tị nạn và người di dân mới phải chụp hình phổi. Có đến 82% số người bị bệnh lao phổi lờn thuốc MDR TB ở Mỹ là người sinh ra ở ngoại quốc.

Sau mười chín tháng điều trị ở Florida, với chi phí lên đến $500,000, Juarez được coi là lành bệnh và được cho xuất viện. Bác Sĩ Ashkin cho hay số tiền phí tổn có vẻ là quá lớn đối với một người không phải là công dân Hoa Kỳ nhưng ông cho rằng không có cách nào khác hơn trước một bệnh nhân có loại bệnh nguy hiểm và dễ lây lan như vậy. (V.Giang)